Jak inwestować w złoto: fizyczne czy ETF?

Złoto od wieków stanowi symbol bogactwa i bezpieczeństwa finansowego. W czasach niepewności gospodarczej i rosnącej inflacji, wielu inwestorów zwraca się ku złotu jako bezpiecznej przystani dla swoich oszczędności. Jednakże, wybór odpowiedniej formy inwestowania w złoto może być nie lada wyzwaniem. W tym artykule przyjrzymy się dwóm popularnym opcjom: złotu fizycznemu i ETF-om na złoto, analizując ich wady i zalety w kontekście polskich realiów.

Aktualne trendy na rynku złota

Zanim przejdziemy do szczegółowego porównania, warto przyjrzeć się obecnej sytuacji na rynku złota. Cena złota w lutym 2025 roku osiągnęła rekordowy poziom, przekraczając 2950 dolarów za uncję. W momencie pisania tego artykułu cena złota wynosiła około 2930 dolarów za uncję. Wzrost ten napędzany jest rosnącą niepewnością geopolityczną, napięciami handlowymi między USA a Chinami, a także obawami o globalną recesję. Dodatkowo, prezydent Donald Trump ogłosił plany wprowadzenia dodatkowych ceł na drewno, samochody, półprzewodniki i farmaceutyki, co jeszcze bardziej zaostrzyło globalne napięcia handlowe. Do ryzyk geopolitycznych należy dodać doniesienia sugerujące, że Trump może wycofać poparcie USA dla Ukrainy podczas negocjacji z Rosją, potencjalnie marginalizując Kijów i jego europejskich sojuszników. Analitycy prognozują dalszy wzrost cen złota w 2025 roku, a niektórzy eksperci przewidują, że cena złota może przekroczyć nawet 3000 dolarów za uncję. Warto również zauważyć, że w 2024 roku całkowity popyt na złoto (łącznie z inwestycjami pozagiełdowymi) wzrósł o 1% rok do roku, osiągając nowy rekordowy poziom 4 974 ton.

Złoto fizyczne

Inwestowanie w złoto fizyczne to tradycyjna forma lokowania kapitału w tym kruszcu. Oznacza to zakup złota w postaci sztabek, monet bulionowych lub biżuterii.

Zalety inwestowania w złoto fizyczne:

• Namacalny charakter: Złoto fizyczne to realny, namacalny aktyw, który inwestor posiada na własność.
• Bezpieczeństwo: W przeciwieństwie do instrumentów finansowych, złoto fizyczne nie jest narażone na ryzyko kontrahenta, bankructwa instytucji finansowych czy manipulacji na rynku.
• Ochrona przed inflacją: Złoto historycznie udowodniło swoją wartość jako zabezpieczenie przed inflacją i utratą wartości waluty.
• Długoterminowa inwestycja: Złoto fizyczne ma udokumentowaną historię jako niezawodny magazyn wartości w czasie. Jest to doskonały wybór dla inwestorów koncentrujących się na ochronie swoich aktywów przez dziesięciolecia, a nawet dla przyszłych pokoleń.
• Prywatność: Transakcje złotem fizycznym mogą być dokonywane anonimowo, co jest istotne dla inwestorów ceniących sobie prywatność.

Wady inwestowania w złoto fizyczne:

• Koszty przechowywania i ubezpieczenia: Przechowywanie złota fizycznego wiąże się z koniecznością zapewnienia mu odpowiedniego zabezpieczenia, co generuje koszty. Można je przechowywać w domu, sejfie bankowym lub skorzystać z usług wyspecjalizowanych firm oferujących skrytki depozytowe. W każdym przypadku należy liczyć się z kosztami ubezpieczenia. Koszt ubezpieczenia złota zazwyczaj wynosi od 1% do 2% wartości aktywów rocznie.
• Ryzyko kradzieży lub utraty: Złoto fizyczne jest narażone na ryzyko kradzieży, zgubienia lub uszkodzenia.
• Mniejsza płynność: Sprzedaż złota fizycznego może zająć więcej czasu niż sprzedaż ETF-ów na złoto.
• Potencjalna premia: Przy zakupie złota fizycznego często trzeba zapłacić premię, czyli cenę wyższą od rynkowej wartości złota. Jednakże, kupując złoto hurtowo, można obniżyć premię.
• Alternatywa – firmy wydobywcze: Inwestorzy mogą również rozważyć inwestycję w akcje spółek wydobywających złoto, tzw. gold streamers, które finansują działalność górniczą.
• Leasing złota: Istnieje możliwość leasingu złota, co potencjalnie może pokryć koszty przechowywania i ubezpieczenia.

ETF-y na złoto

ETF-y (Exchange Traded Funds) na złoto to fundusze inwestycyjne, których celem jest odzwierciedlenie ceny złota na rynku. Inwestor, zamiast fizycznie posiadać złoto, nabywa udziały w funduszu, który inwestuje w sztabki złota.

Zalety inwestowania w ETF-y na złoto:

• Łatwość inwestowania: ETF-y na złoto można kupić i sprzedać na giełdzie tak samo łatwo, jak akcje.
• Wysoka płynność: ETF-y na złoto charakteryzują się wysoką płynnością, co oznacza, że można je szybko i łatwo sprzedać w dowolnym momencie.
• Niskie koszty: Opłaty za zarządzanie ETF-ami na złoto są zazwyczaj niższe niż koszty przechowywania i ubezpieczenia złota fizycznego. Roczny wskaźnik kosztów całkowitych (TER) dla ETF-ów na złoto wynosi od 0,00% do 0,59%.
• Brak problemów z przechowywaniem: Inwestor nie musi martwić się o bezpieczne przechowywanie złota.
• Transparentność: Cena ETF-ów na złoto jest ściśle powiązana z aktualną ceną rynkową złota.

Wady inwestowania w ETF-y na złoto:

• Brak fizycznego posiadania złota: Inwestor nie jest właścicielem fizycznego złota, a jedynie udziałów w funduszu.
• Ryzyko rynkowe: Wartość ETF-ów na złoto może podlegać wahaniom rynkowym, podobnie jak w przypadku innych instrumentów finansowych.
• Opłaty za zarządzanie: Chociaż zazwyczaj niższe niż koszty przechowywania złota fizycznego, ETF-y na złoto wiążą się z opłatami za zarządzanie, które mogą obniżyć zyski.
• Potencjalne błędy śledzenia: Niektóre ETF-y na złoto mogą nie idealnie odzwierciedlać ceny złota.
• Ryzyko kontrahenta: Inwestując w ETF-y na złoto, inwestor jest narażony na ryzyko kontrahenta, zarówno ze strony brokera, jak i zarządzających ETF-em.
• Ograniczona dostępność: Rynek złota jest dostępny 24 godziny na dobę, ale ETF-y na złoto są przedmiotem obrotu tylko w godzinach otwarcia giełdy.
• Różnice w płynności rynku: Płynność ETF-ów na złoto jest znacznie mniejsza niż płynność kontraktów terminowych na złoto.

Złoto fizyczne a ETF-y na złoto: porównanie

Czynniki wpływające na ceny złota

Cena złota jest kształtowana przez wiele czynników, w tym:

Czynniki ekonomiczne:

• Podaż i popyt: Podobnie jak w przypadku innych towarów, cena złota zależy od relacji między podażą a popytem.
• Inflacja: Złoto jest uważane za zabezpieczenie przed inflacją, więc w okresach wysokiej inflacji jego cena może rosnąć.
• Wartość dolara amerykańskiego: Złoto jest zazwyczaj wyceniane w dolarach amerykańskich, więc zmiany wartości dolara wpływają na cenę złota.
• Stopy procentowe: Wysokie stopy procentowe mogą obniżać atrakcyjność złota jako inwestycji, ponieważ złoto nie generuje odsetek.
• Zmiany realnych stóp zwrotu: Według firmy PIMCO, zmiany realnych (skorygowanych o inflację) stóp zwrotu miały największy wpływ na ceny złota w ciągu ostatnich dwóch dekad.

Czynniki geopolityczne:

• Rezerwy banków centralnych: Banki centralne na całym świecie utrzymują rezerwy złota, a ich decyzje o zakupie lub sprzedaży złota mogą wpływać na jego cenę.
• Nastroje rynkowe: W okresach niepewności gospodarczej i geopolitycznej inwestorzy często lokują kapitał w złocie, co zwiększa popyt i cenę.
• Wyniki rynków akcji i obligacji: Złoto może zachowywać się odwrotnie do rynków akcji i obligacji, co czyni je atrakcyjnym aktywem dywersyfikującym portfel.

Różne formy złota fizycznego

Inwestorzy mają do wyboru różne formy złota fizycznego:

• Sztabki złota: Produkowane przez renomowane rafinerie, dostępne w różnych rozmiarach i wagach, od 1 grama do 1 kilograma.
• Monety bulionowe: Bite przez rządy lub prywatne mennice, popularne monety bulionowe to Krugerrand, Wiedeńscy Filharmonicy, Kanadyjski Liść Klonowy czy Australijski Kangur.
• Biżuteria: Złoto w formie biżuterii jest mniej popularne jako forma inwestycji ze względu na wyższą cenę i niższą próbę złota.

Popularne ETF-y na złoto w Polsce

Na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie notowane są ETF-y na złoto, takie jak:

• iShares Physical Gold ETC (SGLD)
• Xtrackers Physical Gold ETC EUR (XAD5)
• WisdomTree Physical Gold (PHGP)

Oprócz tych, warto rozważyć również ETF-y takie jak:

• iShares Gold Trust (IAU): Oferuje podobną strukturę do GLD, ale z niższym wskaźnikiem kosztów całkowitych (TER) wynoszącym 0,25%. Każda akcja reprezentuje 0,01 uncji złota, co czyni cenę akcji bardziej przystępną dla drobnych inwestorów.
• Aberdeen Standard Gold ETF (SGOL): Jeden z liderów pod względem niskich kosztów w przestrzeni ETF-ów na złoto, wyróżnia się wskaźnikiem TER na poziomie 0,17%.

Inwestowanie w złoto w Polsce

W Polsce inwestowanie w złoto jest coraz popularniejsze. Wpływ na to ma rosnąca świadomość inwestycyjna Polaków, a także rosnąca niepewność gospodarcza i geopolityczna, zwłaszcza w kontekście wojny na Ukrainie. Popyt na złoto w Polsce wzrósł gwałtownie podczas pandemii COVID-19 i wojny na Ukrainie, ponieważ wielu Polaków postrzegało złoto jako bezpieczną przystań w czasach niepewności.

Prezes Narodowego Banku Polskiego, Adam Glapiński, jest zwolennikiem inwestowania w złoto fizyczne. W ostatnich latach NBP znacznie zwiększył swoje rezerwy złota, argumentując to wzrostem bezpieczeństwa finansowego kraju. W drugim kwartale 2023 roku Polska była drugim co do wielkości nabywcą złota na świecie, kupując 48,41 tony kruszcu. Glapiński podkreśla, że rezerwy złota są „bezpieczne, elastyczne i łatwe w użyciu”, a ich zwiększenie wzmacnia wiarygodność Polski w oczach inwestorów.

Opinie ekspertów

Eksperci podkreślają, że złoto może stanowić ważny element dywersyfikacji portfela inwestycyjnego, zwłaszcza w czasach niepewności gospodarczej. Jednakże, zalecają, aby złoto stanowiło nie więcej niż 5-10% całego portfela. Złoto nie generuje dochodu do momentu sprzedaży, dlatego ważne jest, aby w portfelu znajdowały się również aktywa przynoszące dochód.

Pojawienie się fizycznych ETF-ów na złoto doprowadziło do spadku atrakcyjności akcji spółek wydobywczych złota. ETF-y oferują bardziej bezpośredni, opłacalny i mniej ryzykowny sposób inwestowania w złoto.

Podsumowanie

Zarówno złoto fizyczne, jak i ETF-y na złoto mają swoje wady i zalety. Wybór odpowiedniej formy inwestowania zależy od indywidualnych preferencji, celów inwestycyjnych i tolerancji ryzyka.

Złoto fizyczne to dobry wybór dla inwestorów długoterminowych, ceniących sobie bezpieczeństwo i prywatność. ETF-y na złoto to z kolei wygodna i płynna forma inwestowania, idealna dla osób poszukujących łatwego dostępu do rynku złota.

Inwestorzy mogą również rozważyć połączenie obu form inwestycji w swoich portfelach. Na przykład, część portfela można przeznaczyć na złoto fizyczne jako zabezpieczenie w okresach niepewności gospodarczej, a ETF-y na złoto wykorzystać do wykorzystania wahań rynkowych lub utrzymania dostępnych środków na inne możliwości inwestycyjne.

Złoto, ze względu na niską korelację z innymi klasami aktywów, takimi jak akcje i obligacje, może stanowić strategiczny element dywersyfikacji portfela.

Przed podjęciem decyzji inwestycyjnej warto dokładnie przeanalizować obie opcje, uwzględniając aktualne trendy na rynku złota, a także skonsultować się z doradcą finansowym.

Również warte uwagi:

Etyczne złoto – nowy wymiar luksusu, który zachwyca i inspiruje. Kiedy Warren Buffett sprzedaje akcje? Strategia marketingowa Ferrari, prawdziwie ekskluzywnej marki. Czy luksus może iść w parze ze zrównoważonym rozwojem? Nowy wymiar elegancji.